AMBARA VURDUM BİR TEKME
Çocuk oyunları.Çocuklar El Ele Tutuşup Bir Halka Oluştururlar. Aşağıdaki Sözlerle Şarkı Söylerken, Bir Yandan Sağa Yada Sola Dönerler, Bir Yandan Da Şarkının Sözlerine Uygun Devinimler Yaparlar. Ambara Vurdum Bir Tekme ( Bir Tekme ) Ambarın Kapısı Açıldı ( Açıldı ) İnci De Boncuk Saçıldı ( Saçıldı ) Limonu Da Böyle Keserler ( Keserler ) Suyunu Da Böyle Sıkarlar ( Sıkarlar ) Çamaşırı Böyle Yıkarlar ( Yıkarlar ) Suyunu Da Böyle Sıkarlar ( Sıkarlar ) Ütüyü De Böyle Yaparlar ( Yaparlar ) Saçımı Da Böyle Örerler ( Örerler ) Vb. Sözlerle Oyun Sürdürülür…
AVCI ADAM
Bir Lider Seçilir. Bu Lider, Herhangi Bir Yöne Doğru Yürür Ve ” Kim Benimle Ördek ( Ayı,Tilki, Geyik ) Avlamaya Gelir ?” Der. Bütün Çocuklar Arkasına Dizilir Ve Aynı Şekilde Lider (Avcıyı) İzlerler. Avcı Dönüp Hepsini Görünce Silahını Onlara Çevirir Ve ” Bumm ” Der. Bunun Üzerine Ayaktaki Çocuklar Koşarak Kendi Yerlerine Otururlar. Kim Yerine Önce Oturmuşsa Bir Dahaki Sefere O Lider ( Avcı ) Olur.
AYNA OYUNU
Bir çocuk “ayna” olur. Başka bir çocuk da karşısına geçer, ayna olan çocuğun yaptığı devinimleri öykünerek aynısını yapar. Güldürücü devinimler çocukların daha çok hoşuna gider. Nasıl devinimler yapılacağı konusunda çocuk özgür bırakılmalıdır. İstenirse, bir çocuk ayna olduğunda, tüm çocuklar karşısına geçip onun devinimlerini öykünmeyle yaparlar.
BAHÇE YARIŞI
Başta bir lider olmak üzere bütün oyuncular bir çizgi üzerinde toplanırlar. Liderde bir top vardır. Diğer çocuklar gruba yaklaştırılıp 3–4 sebze ismi verilir. ( Biber, lahana, domates, havuç ) Lider topu sahaya doğru yuvarlarken ismi konmuş sebzelerden birini çağırır. Bu isimdeki sebzeler topu yakalamak üzere koşarlar. Kim önce topu yakalarsa liderle yer değiştirir. Diğerleri ilk yerlerine gelir, lider yeniden oyunu tekrarlatır.
BU KİM OYUNU
Çocuklar, yarım halka biçiminde ( yere ta da iskemleye ) otururlar. Öğretmen sorar: “-Ben kara gözlü, kıvırcık saçlı bir kız görüyorum; kim bu ?” Çocuklar, öğretmenin bakmakta olduğu çocuğa bakarak, sorduğu kızın kim olduğunu bulurlar, adını söylerler. Aynı oyun, çocukların aşağıda gösterilen başka özellikleri sorularak da oynanır : a)Göz renkleri ve biçimleri ( mavi, kahverengi, yeşil, kara, ela, iri, küçük…vb ) b)Yüz biçimleri ( yuvarlak, uzun…vb ) c)Saç rengi ve biçimi ( kara, sarı, kahverengi, kıvırcık, düz, dalgalı ; uzun, kısa…vb ) Bu tür oyunlar, usandırmamak koşuluyla, arkadaşlarının çeşitli özelliklerini ( ve bu arada renkleri ) çocuklar öğreninceye kadar sürdürülür.
BÜLBÜL KAFESTE
Çocuk oyunları…Çocuklar el ele tutuşarak bir halka oluştururlar. Bu halka bülbül kafesi olur. Öğretmen, çocuklar arasından iki üç “bülbül” seçer. Bülbüller kafes içinde dolaşırlar. Oyun sırasında, halkadaki çocuklar,”bülbül kafeste” sözlerini yineleyerek ve ellerini (halkayı bırakarak ) çırpmaya başlarlar. Bu sırada bülbüller halkadan çıkmaya çalışırlar. Halkadaki çocuklar, bülbülleri kafesten dışarı çıkarmamak için ( bülbül nereden çıkmak istiyorsa oradaki çocuklar ) hemen birbirlerinin ellerini tutarlar, kafesin açık yerini kapatırlar. Kafesten ( arkadaşlarının kolları, bacakları arasından ) kaçabilen bülbüller oyunu kazanmış olurlar.
BÜYÜ, KÜÇÜL OYUNU
Çocuklar ayakta durur. Öğretmen, aşağıda sözleri söylerken, çocuklar bu sözlere göre devinimler yaparlar. Önce büyü büyü, sonra da küçül küçül oyunu oynanır. Büyü büyü Kollarını yukarıya kaldır Daha çok kaldır, daha çok kaldır Ayak parmaklarının ucuna bas Daha çok yüksel, daha çok yüksel Büyü büyü kocaman ol, büyü büyü kocaman ol… ( Çocuklar en çok yükseldiklerinde, ara vermeden küçül küçül oyununa geçilir ) Küçül küçül Kollarını indir Çömelerek büzül Daha çok büzül, daha çok büzül Küçül küçül, minicik ol…
ÇEKMECE OYUNU
Sınıf iki gruba ayrılır. Gruplar derin kolda tek sıra olup karşı karşıya dururlar. Herkes önündeki arkadaşının beline sarılır. Grup başlarının arasında bir sınır çizgisi vardır ve birbirini çeken iki gruptan hangi taraftaki çocuk çizgiyi aşıp diğer grubun alanına geçerse o gruba dâhil olur.
ÇİFTÇİ ÇUKURA DALDI
Çocuklar Elele Tutuşup Bir Halka Oluştururlar. İçlerinden Biri “Çiftçi” Olarak Seçilir. Çiftçi Halkanın Ortasında Durur. Çocuklar Bir Yandan, Aşağıda Gösterilen Sözlerle Oyunun Şarkısını Söylerler, Bir Yandan Da Sağa Yada Sola Doğru Yan Yan Yürüyerek Dönmeye Çalışırlar.
Oyun Sırasında “Çiftçi Hanımını Aldı.” Sözleri Söylenirken Çiftçi Olan Çocuk Halka İçinden Bir Çocuğu Seçer, Yanına Alır. Sözlerin Öteki Dizelere Göre, Hanım Çocuğunu, Çocuk Dadısını, Dadı Köpeğini, Köpek Kedisini, Kedi Sıçanını, Sıçan Da Peynirini Seçer. Bunlar, İlk Halkanın İçinde İkinci Bir Halka Oluştururlar. Peynir Seçilince Çocuklar Ellerini Çırparak Şarkının “Peynir Ortada Kaldı” Dizesini Söylerler Ve Oyun Böylece Biter. Oyunun Yinelenmesinde “Peynir” Bu Kez “Çiftçi” Yapılarak Ödüllendirilir.
Çiftçi Çukura Daldı Haydi Peri Kızı
Çiftçi Çukura Daldı
Çiftçi Hanımını Aldı Haydi Peri Kızı
Çiftçi Hanımını Aldı
Hanım Çocuğunu Aldı Haydi Peri Kızı
Hanım Çocuğunu Aldı
Çocuk Dadısını Aldı Haydi Peri Kızı
Çocuk Dadısını Aldı
Dadı Köpeğini Aldı Haydi Peri Kızı
Dadı Köpeğini Aldı
Köpek Kedisini Aldı Haydi Peri Kızı
Köpek Kedisini Aldı
Kedi Sıçanını Aldı Haydi Peri Kızı
Kedi Sıçanını Aldı
Sıçan Peynirini Aldı Haydi Peri Kızı
Sıçan Peynirini Aldı
Peynir Ortada Kaldı Haydi Peri Kızı
Peynir Ortada Kaldı ( Oyun Bitinceye Dek Bu Dize Yinelenir.)
DEĞİRMENCİ BABA
Çocuklar halka olurlar.Çocukların içinden bir değirmenci seçilir.Bu çocuk halkanın ortasına geçerek uyuma öykünmesi yapar.Çocuklar şarkı söyleyerek dönmeye başlarlar. Yorgun uyuyor yaslanmış bir çuvala Yorgun uyuyor değirmenci baba Tiki tak tiki tak değirmenim Çabucak çabucak dönüyor Unlar savrulmuş Her yer bembeyaz olmuş Artık uyuma değirmenci baba
DÖRTLÜ DOKUNMA OYUNU
Dörtlü dokunma oyunu.”başımız-omzumuz-dizimiz-ayağımız” sözleri söylenerek ve söylenen yerlere dokunularak oynanır. Oynayış sırasında devinimler gitgide hızlandırılabilir. Bu hızlandırma sırasında çocukların soluk almaları güçleşeceğinden, sözcükleri söylememeleri istenir, bunun yerine öğretmen söyler, çocuklar yapar. Bu uygulama biçimiyle oyun, aynı zamanda, kolay beden eğitimi işlevi de görür.
EN GÜZEL HEYKEL
Müzik eşliğinde çocuklar dans ederler. Müzik durunca herkes değişik biçimlerde heykel olurlar. Ebe en güzel heykeli seçer.
GEZEN YÜZÜK
Uzun bir ipe bir yüzük geçirilir. İpin iki ucu birleştirilerek düğümlenir. Bir ebe seçilir. Çocuklar iki elleriyle ipi dışarıdan tutarak, ip çevresinde bir halka oluştururlar. Çocukların elleri ip üzerinde birbirine daha yakın durur. Oyun başladığı zaman, ebe ortada durur; ipe geçirilmiş yüzük, bir çocuğun, ipi tutan eli altında saklanır. Halkadaki çocuklar, bu yüzüğü ebeye göstermeden birbirlerine aktarırlar. Çoğu kez de, ebeyi şaşırtmak için, aktarır gibi yaparlar. Bu arada ( yüzük yüzük nerdesin, acep hangi eldesin ) sözlerini söylerler. Ebe yüzüğün kimde olduğunu bulmaya çalışır. Bulabildiğini sandığı an “Durun !” der. Çocuklar dururlar. Ebe yüzüğün kendisinde olduğunu umduğu üç arkadaşına, ellerini açmalarını söyler; ( önce birine, bulamazsa ikincisine, onda da bulamazsa üçüncüsüne “elini aç” demek hakkı vardır.) yüzüğü bulursa, ebeliği biter; yüzüğü bulduran çocuk ebe olur. Bu oyun yere oturularak da oynanabilir.
GÜLME OYUNU
Çocuklar halka olurlar, bir ebe seçilir. Ebe eline bir top alır, topu havaya atar. Top yere düşünceye kadar bütün çocuklar gülerler. Top yere düşünce bütün çocuklar susarlar. Top havadayken gülmeyen, yada top yere düşünce susmayan çocuk, oyun dışı kalır. Bu oyunda topu yukarı atacak çocuk bulunamazsa, ebenin görevini öğretmen üstlenir.
HANGİSİ EKSİK ?
Konuya uygun birkaç nesne, varsa bir masanın üzerine ( ya da oyun alanına ) konulur. Her biri çocuklara “Bunun adı nedir ?” diye gösterilerek sorulur. Çocuklar her nesnenin adını söylerler, yinelerler. İçlerinden biri ebe seçilir, dışarı çıkarılır. Ebe dışarıdayken, nesnelerden birisi saklanır. Ebe içeri çağrılır. “Az önce burada bulunan nesnelerden hangisi yok ?” diye sorulur. Bilirse ebelikten kurtulur, kurtulan çocuk, bir başka çocuğu ebe seçer. Oyun böylece sürer.
HIRSIZ POLİS
Sınıf, masalarla hapishane, hırsızların evi ve karakol diye düzenlenir. Kız ve erkek gruplarından biri polisler; biri hırsızlar olur. Polisler hırsızları yakalamaya çalışır. Ancak hırsızlar evlerine girdiğinde polis tehdidinden kurtulurlar. Hapishaneden kaçma serbest ya da engelli olabilir. Hırsızların tümü yakalandığında roller değişir
HEYKEL
Bir ebe seçilir. Ebe diğer çocukları yakalamaya çalışır. Ebe çocuklara yaklaştığında çocuklar çeşitli pozisyonlarda heykel olurlar. Donup kalırlar. Henüz heykel olmamış olanlar heykelleri çözmek için ellerinde çivi, çekiç varmış gibi davranarak arkadaşlarını heykellikten kurtarırlar. En sona kim kalırsa ikinci oyunda ebe olur
KİM YOK OYUNU
Çocuklar yere oturtulur. İçlerinden birini ebe seçerler. Ebe başını öğretmenin kucağına koyar, gözlerini yumar. ( çocuk gözünü, bir başka yerde de yumabilir ) Öğretmen, ebeye sezdirmeden, bir çocuğu işaretle dışarıya çıkartır. Ebe gözlerini açar; Öğretmen ebeye “Kim yok ?” diye sorar. Çocuk bilirse ebelikten kurtulur. Adı bilinen çocuk ebe olur. Ebe, üç ad saydığı halde bilemezse yeniden ebe olur, yumulur.
OYUNCAK OYUNU
Bütün çocuklar bir halka üzerinde sıralanırlar. Birisi ortadadır. Bütün öğrencilere birden altıya kadar numaralar verilir. Sonra öğretmen numaralara isimler verir. Örneğin ; 1. ler Bebekler, 2. ler Trenler, 3. ler Toplar, 4. ler Tahta askerler, 5. ler Uçaklar, 6. lar Taksiler. Bundan sonra ortadaki oyuncu, “Trenler” diye bağırır. Tren olan ikiler, geriye doğru bir adım atarak halka etrafında koşarlar ve tekrar yerlerine gelirler. Yerine ilk gelen öğrenci elini yukarıya kaldırır ve ortadaki ile yer değiştirerek, ikinci oyunu o başlatır.
RENKLERİN DANSI
Eğitimci çocuk sayısı kadar ve bir çocuğun üzerinde ayakta durabileceği kadar büyüklükteki kırmızı, sarı, mavi, renkli fon kartonlardan daireler yapar ve bu daireleri belli bir düzen içinde yere yayar. Çocukların hoşuna giden bir müziği çalmaya başlar. Çocuklar müzik başlayınca kendi dairelerinin üzerinden iner ve başka bir dairenin üzerine çıkar. Müzik durunca herkes üzerinde durduğu dairenin rengini söyler. Oyun çocukların ilgilerine göre devam eder. Bir daireden diğer daireye çocuklar; geri geri, yan yan, zıplayarak, tek ayakla, sürünerek, hızlı, yavaş şekillerde geçerler.
TADINDAN BUL
Çocuklar yan yana dizilirler. Bir ebe seçilir. Önceden bir tabak içinde hazırlanmış çeşitli yiyeceklerden bir tanesi çocuğa tattırılır. Bunun ne olduğu sorulur. Gözleri önceden bağlanmış olan ebe, görmeden yediği yiyeceğin tadını düşünür, adını bulur, söyler. Bilen alkışlanır.
TAVŞAN OYUNU
Sayışma ile bir “tavşan” ve “tazı” seçilir. Diğer çocuklar elele tutuşup, ayakta halka olurlar. Tavşan halkanın ortasında durur ve çömelir. Tazı halkanın dışındadır. Şarkı sözlerine göre taklidi hareketlerle, tavşan kaçar, tazı onu yakalamaya çalışarak “Tavşan” oyunu oynanır.
TAVŞAN KOŞ
Çocuklar, tavşanlar ve tilkiler olmak üzere iki gruba ayrılırlar. Tavşan grubunun başına bir “Anne Tavşan” seçilir. Tilkilerin kenarda bir evi olur ve bu civarda tilkiler saklanır. Anne tavşan çocuklarını geziye çıkarır ve tilkilerin evine doğru ilerler. Anne tavşan tilkilerin evine iyice yaklaştığı ve onların farkına vardığı zaman ; “Koş Tavşan, Koş ! ” diye bağırır. Tavşanlar da evlerine doğru koşmaya başlarlar. Yakalananlar tilki olur. Oyun bir kaç defa böyle devam eder.
TRAFİK IŞIKLARI
Çocuklar öğretmen karşısında yan yana dururlar. Her biri bir aracı canlandırıyorlardır. Öğretmen trafik lambalarının renkleri olan kırmızı sarı ve yeşil renklerinden birine sahip olan bir nesne söyler. Çocuklar söylenen nesnenin rengini düşünür ve rengi trafik ışığı gibi düşünerek uygun davranışta bulunurlar. Örneğin çilek denmişse kırmızı ışığın gereği dururlar, çimen denmişse yeşil ışığın gereği harekete geçerler. En sona kalan oyunu kazanır.
TOP OYUNU
Çocuklar, sayısı kadar gruba ayrılırlar. Her gruba bir top verilir. ( şimdi bir grubun nasıl oynayacağını izleyelim ) Her grupta 7 kişi olduğunu kabul edelim. 6 kişi bir çizgi üzerine dizilir ve 7 numaralı öğrenci bunların 4–5 adım ilerisinde onlarla yüz yüze gelecek şekilde yerini alır. 7 numaralı oyuncuda top vardır. Bu topu sırasıyla 1.2.3.4 diye sayarak en baştaki oyuncuya atar. O da tekrar 7 numaralı oyuncuya atar. Bu atıp tutma sırasında topu oyuncu tutamazsa en arkaya geçer, sıradaki oyuncu onun yerine geçer.
YATTI KALKTI OYUNU
Her çocuğa bir ad konur. Bu ad bildikleri sebze, meyve ya da çiçek adı olabilir. Çocuklar kendi adlarını da isterlerse seçebilirler. Oyunun oynanışı şöyle olur: Örneğin adı “lahana” olan çocuk önce arkadaşlarından hangisinin adını söyleyeceğini düşünür ve onun adını söyleyerek oyuna başlar. “-Lahana, yattı kalktı biber.” Derken yatar kalkar. Hemen ardından adı biber olan çocuk aynı sözleri bir başka arkadaşının adını söyleyerek yineler. “-Biber, yattı kalktı domates” Oyun böylece devam eder. Şaşıran çocuk yanmış olur, oyun dışı kalır.
ZIPÇIKTI ÇİÇEK AÇTI
Çocuklar halka biçiminde çömelirler. Oturan çocuklar, ” zıpçıktı çiçek açtı” denilince, hızla ayağa kalkar, kollarını yana açar ve yine çömelirler. Öğretmen bunun tersini de söyler: ” zıpçıktı çiçek açmadı” diyebilir. Bu durumda çocuklar çömelir durumlarını bozmayacaklardır.” Zıpçıktı çiçek açtı” denilince çömelir kalan ya da “zıpçıktı çiçek açmadı” denilince ayağa kalkan çocuk, yanmış olur; oyun dışı kalır.
ZIP ZIP ZIPLA OYUNU
Çocuklar oyun alanında, aşağıda gösterilen sözleri tekerleme gibi söylerler ve belirtilen devinimleri tekerlemeye uyarak yaparlar. Zıp zıp zıpla ( tek ayakla zıplanır ) Hop hop hopla ( iki ayakla hoplanır ) Top top topla ( Son iki hecede yere çömelinir )
