Anlamca birbirinin karşıtı olan, birbiriyle çelişen kelimelere zıt anlamlı kelimeler adı verilir. Türkçemizde her sözcüğün eş anlamlısı olmadığı gibi zıt anlamlısı da yoktur. Zıt anlamlı sözcükler genellikle nitelik veya nicelik bildiren sözcüklerde yani sıfat ve zarf özelliğindeki sözcüklerde bulunur.

Kelimelerin olumsuzu zıt anlamı ifade etmez.  Bir kelimeye getirilen “-sız, -siz, -me, -ma” ekelri kelimeleri olumsuz yapmaz.

Örnek:

• Gülmek gülmemek(Olumsuzl)
• Acı acısız(Olumsuz)
• Gülmek ağlamak (Zıt anlam)
• Acı tatlı ( Zıt anlam)

Harflere Göre Zıt Anlamlı Kelimeler

aşağı – yukarı
açık – kapalı
açık – koyu
aktif – pasif
artı – eksi
azami – asgari
alıcı – satıcı
ağır – hafif
ast – üst
acemi – usta
afacan – uslu
anormal – normal
akıllı – aptal
atılgan – çekingen
arka – ön
ak – kara
aç – tok
azalmak – çoğalmak
az – çok
alçak – yüksek
alt – üst
aynı – farklı
acı – tatlı
alçak gönüllü – kibirli
aydınlık – karanlık

bağımsızlık – tutsaklık
batı – doğu
bulanık – duru
büyük – küçük
bekâr – evli
bencil – özgecil
başlamak – bitirmek
beyaz – siyah
barış – savaş

birinci – sonuncu
bolluk – kıtlık
boş – dolu
borç – alacak
boylam – enlem

cimri – cömert
cılız – gürbüz
cevap – soru
cesaret – korkaklık

çalışkan – tembel
çarpma – bölme
çabuk – yavaş
çekmek – itmek
çift – tek
çukur – tümsek

doğal – yapay
dahil – hariç
darılmak – barışmak
dost – düşman
doğru – yanlış
doğru – çarpık (eğri)
doğu – batı
dar – geniş
deniz – kara
düz – eğri
donuk – parlak
dert – derman
dik – eğik
dikit – sarkıt
dur – git
duru – bulanık
düş – gerçek

er – geç
erken – geç
erkek – kadın
eski – yeni
el (yabancı) – tanıdık
eksik – fazla
esaret – özgürlük
evet – hayır

fakir – zengin

galip – mağlup
gece – gündüz
güzel – çirkin
gerçek – sahte
geçmiş – gelecek
gelir – gider
gül-  –  ağla-
genç – yaşlı
geniş – dar
geri – ileri

hayal – gerçek
hatırlamak – unutmak
hızlı – yavaş
hırçın – uysal

ıssız – kalabalık
ıslak – kuru

ilkel – çağdaş (modern)
indirim – zam
ince – kalın
ileri – geri
ihtiyar – genç
iyi – kötü
iç – dış
ilk – son
in-  –  çık-
iniş – çıkış
ithalat – ihracat

kart – körpe
kalabalık – tenha
kâr – zarar
katı – sıvı
katı (sert) – yumuşak
kolay – zor
kıtlık – bolluk
kış – yaz
kaybetmek – bulmak
küçük – büyük
korkak – cesur
kirli – temiz
kuru – yaş
kurnaz – saf
kuzey – güney
keder – neşe

medeni – ilkel
minimum – maksimum

nazik – kaba
neşeli – üzgün
negatif – pozitif

ölü – diri
ödül – ceza
övmek – yermek
öz – üvey
özel – resmî

pahalı – ucuz
parlak – mat
perakende – toptan

ret – kabul

saldırı – savunma
sabah – akşam
sade – gösterişli
sağlam – çürük
sağ – sol
saydam – kesif
sevin-  –  üzül-
sevinç – üzüntü
sevimli – sevimsiz
seyrek – sık
siyah – beyaz
soyut – somut
sorun – çözüm
sözel – sayısal
suçlu – masum
sığ – derin
sıcak – soğuk
sırt – göğüs

şer – hayır

taze – bayat
tertipli – dağınık
tavan – taban
tekil – çoğul
temiz – kirli
toplama – çıkarma
tutsak – özgür

uygun* – elverişsiz (yakışıksız)
ucuz – pahalı
unutmak – hatırlamak
uslu – yaramaz
usta – acemi
uzak – yakın
uzun – kısa
uyumak – uyanmak

üretim – tüketim

var – yok
verimli – verimsiz

yaramaz – uslu
yaşlı – genç
yakın – uzak (ırak)
yerli – yabancı
yokuş – iniş
yüksek – alçak

zayıf – şişman
zengin – fakir

Zıt Anlamlı Kelimelerle İlgili Atasözleri

Yazın başı pişenin kışın aşı pişer.
Akıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdır.
Tok, acın halinden anlamaz.
İyi evlat babayı vezir, kötü evlat rezil eder.
Akıllı düşününceye kadar, deli oğlunu everir.

Kurunun yanında yaş da yandı.
Koridorun dar olmasına karşın, odalar gayet geniş.
Sağlam yumurtaları paketlere diz, çürük yumurtaları ise çöpe at.
Yıllardır kâr eden şirket, sen gidince zarar etmeye başladı.
Arabamın hem içini hem dışını güzelce yıkadım.
Kimi gün güldük, kimi gün ağladık; koca bir ömrü tükettik.
Basketçiler uzun, halterciler kısa boylu olur.
Paraya az, morale çok ihtiyacımız var.
Bu sınavda dört yanlış, bir doğruyu götürüyor.
Bedenim yaşlandı, fakat ruhum hâlâ genç.

Toplama oyunu etkinliğimizi yapmak isterseniz BURAYA tıklayabilirsiniz.